Swart Vrydag (ook bekend as Black Friday) is om die draai en daar is oral spesiale aanbiedings vir hierdie groot inkopiedag, een van Suid-Afrika se besigste inkopiedae van die jaar. Maar die groot vraag is, is dié aanbiedings werklik winskopies? Moet entrepreneurs en klein besigheidseienaars deelneem aan hierdie dag? Of is dit net nog ʼn geldmaakstorie van die groot en bekende kleinhandelaars in Suid-Afrika? Watter raad is daar vir die besighede en verbruikers?

Navorsing toon dat die aanbiedings op Swart Vrydag wel die beste winskopies is wat jaarliks aangebied word. Dit skep die norm vir wat ʼn goeie prys is vir sekere items vir die volgende paar maande. Verbruikers sal sommige van die Swart Vrydag-aanbiedings eers weer volgende November sien, maar daar is ook bewys dat baie van die winskopies weer in Januarie of later die volgende jaar mag voorkom.

Swart Vrydag is ʼn Amerikaanse fenomeen. Op die vierde Donderdag van November vier Amerikaners die jaarlikse Dankseggingdag (beter bekend as Thanksgiving). Hierdie dankseggingdag is ʼn vakansiedag en daarom het baie Amerikaners die Vrydag ook afgevat (daar is selfs state in Amerika waar hierdie dag ʼn formele vakansiedag is vir staatsamptenare). Die term “Black Friday” het sy oorsprong in die vroeë 1960’s in Philadelphia, Amerika, waar die verkeerspolisie hierdie dag vernoem het as gevolg van die skerp toename in verkeer en voetgangers oral in die stad. Die dag is gekenmerk as die begin van die Kersseisoenaankope en kleinhandelaars het ʼn geleentheid in die mark geïdentifiseer. Die ander mooi storie oor die naam Swart Vrydag is dat die meeste kleinhandelaars eintlik hul wins tydens die Kersseisoen maak en die res van die jaar in die rooi (winsgewys) is – dus was hierdie die dag wat die wins begin draai het. Hierdie Amerikaanse verskynsel het met globalisering oorgespoel na ander lande, wat Suid-Afrika insluit. Toe Swart Vrydag in Suid-Afrika nuut was en elke kleinhandelaar nog nie aan boord was nie, was dit ’n geleentheid om vroeg in die seisoen markaandeel te “steel”, maar nou gaan dit meer daaroor om jou eie aandeel te beskerm. Vanjaar gaan selfs die groot tegnologiemaatskappy, Apple, vir die eerste keer deelneem aan Swart Vrydag.

Raad aan entrepreneurs en klein besigheidseienaars is om dit as ʼn geleentheid te gebruik om van ouer voorraad ontslae te raak, die Kersseisoen af te skop of die laaste verkope vir die jaar in te kry.

Paar wenke aan entrepreneurs en kleinhandelaars:

• Maak seker daar is genoeg voorraad, asook genoeg personeel om te help in die winkel op Swart Vrydag (vanjaar op 26 November 2021).
• Aanlyn winkels moet seker maak dat hul webwerf en stelsels die verhoogde aanlyn verkeer kan hanteer.
• Maak seker jou teikengehoor weet wat om te verwag en watter spesiale aanbiedings jy gaan aanbied. ʼn Studie deur com (onder 1 203 verbruikers in Suid-Afrika) toon dat mans meer geneig is om produkte aan te koop (48% teenoor 45% van vroue) en die jonger generasie, tussen 25-34 jaar oud.
• Om verbruikersvertroue te verhoog, bied ʼn vaste afslag aan verbruikers, byvoorbeeld 20% op alle goedere in jou winkel. Navorsing deur com toon egter dat 74% van Suid-Afrikaners ʼn gemiddelde afslag van meer as halfprys (60%) wil hê.

Paar wenke aan die verbruikers:

• Doen goeie marknavorsing. Maak seker oor die gewone prys en die afslagprys en of dit werklik ʼn winskopie is.
• Doen aanlyn aankope op webwerwe wat jy ken en maak altyd seker dat die webwerf betroubaar is.
• Maak ʼn lys deur die jaar en sorg dat dit wat jy wil koop werklik items is wat jy nodig het.
• Kry ʼn begroting en hou daarby. Swart Vrydag kan veroorsaak dat jy geld spandeer wat jy nie eintlik het nie, op dinge wat jy nie nodig het nie. Kredietkaarte is dalk geduldig, maar slegs tot op ʼn punt. Niemand wil die Kersseisoen met spanning oor slegte skuld leef nie.

•